Wiele osób, które zaciągnęły zbyt wiele zobowiązań finansowych, liczy na to, że ich długi ulegną przedawnieniu. W praktyce nie jest to takie proste, jak mogłoby się wydawać. Aby dług został umorzony, muszą zostać spełnione liczne przesłanki, a do takich sytuacji dochodzi wyjątkowo rzadko. Chcesz dowiedzieć się, na czym polega przedawnienie długu, jakie są warunki jego uznania oraz gdzie sprawdzić, czy dług już uległ przedawnieniu? W tym artykule przedstawiamy kilka kluczowych informacji o przedawnieniach zadłużeń finansowych.
Przedawnienie długu – co to takiego?
Zgodnie z definicją przedawnienie długu to czas, po którym można skorzystać z opcji niespłacenia zobowiązania finansowego. Zgodnie z nowelizacją przepisów w 2018 roku okres przeterminowania niespłaconych zobowiązań wynosi obecnie 6 lat od dnia podpisania umowy kredytowej. Takie terminy wynikają z Art. 117 Kodeksu cywilnego.
Jeśli mowa o roszczeniach okresowych, np. odsetkach od spłaty zobowiązania kredytowego, a także dotyczących prowadzonej działalności gospodarczej – tutaj okres przedawnienia jest krótszy i wynosi tylko 3 lata.
Warunkiem przedawnienia długu jest przekroczenie ustalonego ustawowo terminu. Co więcej, przez cały czas trwania umowy nie może dojść do sytuacji, która przerwałaby bieg przedawnienia, np. wysłanie monitu o zadłużeniu przez instytucję finansową.
W jaki sposób dochodzi do przerwania biegu przedawnienia?
Przerwanie okresu przedawnienia zadłużenia polega na dokonaniu się określonych czynności, które powodują, że przedawnienie jest liczone od początku. To głównie działania wierzyciela, które zmierzają do odzyskania należności. Kluczowe sytuacje, które spowodują przerwanie biegu okresu przedawnienia to:
- rozpoczęcie procedury windykacyjnej dłużnika,
- przekazanie sprawy do sądu,
- skierowanie sprawy do komornika,
- rozpoczęcie mediacji z dłużnikiem,
- podpisanie ugody.
Jeśli dojdzie do jakiejkolwiek z powyższych sytuacji, nie będzie możliwości skorzystania z przedawnienia długu, a czas przedawnienia zostanie liczony od początku po zajściu konkretnej sytuacji.
Uwaga! Przerwanie biegu okresu przedawnienia powoduje też, chociażby częściowa spłata zadłużenia lub podpisanie nowego harmonogramu spłaty.
Jakie długi ulegają przedawnieniu? Przykłady i okresy przedawnienia
Przepisy w Polsce jasno określają sytuacje, w których może dojść do przedawnienia długu, a także wskazują warunki, które muszą zostać spełnione, aby przedawnienie zostało uznane. Standardem są przedawnienia długów komorniczych, dla których termin zaniechania spłaty długu wynosi 6 lat. To właśnie tyle czasu ma wierzyciel na skierowanie sprawy do urzędu komornika lub sądu. Warto mieć na uwadze, że 6-letni okres przedawnienia komorniczego dotyczy praktycznie wszystkich typów zadłużeń.
Jeśli chodzi o przedawnienie długu bankowego – tutaj obowiązuje zasada, że niespłacone zobowiązania finansowe przedawniają się w terminie 3 lat. Taka sytuacja jest możliwa tylko wtedy, kiedy sprawa nie zostanie przekazana do sądu lub w celu wszczęcia postępowania komorniczego.
Ciekawostka! Pożyczki prywatne udzielane przez członków rodziny są objęte 6-letnim okresem przedawnienia. Wynika to z tego względu, że pożyczka nie jest udzielana przez żadną instytucję, a jedynie osobę prywatną.
Zobowiązania finansowe zaciągnięte w parabankach przedawniają się po upływie 3 lat od dnia podpisania umowy, czyli identycznie jak w przypadku kredytów bankowych.
Są też inne rodzaje zadłużeń, które mogą ulegać przedawnieniu, a mianowicie:
- debet na koncie bankowym – przedawnienie po 2 latach,
- usługi telekomunikacyjne – przedawnienie po 3 latach,
- niezapłacone mandaty – przedawnienie po roku,
- zaległości w ZUS i US – przedawnienie po 5 latach,
- alimenty – wobec osób dorosłych po 3 latach, natomiast dług wobec Funduszu Alimentacyjnego nigdy nie ulega przedawnieniu.
Jak widzisz, praktycznie każde zobowiązanie finansowe może ulec przedawnieniu. Przepisy jednak ustalają określone terminy i przesłanki, które umożliwiają uznanie zaniechania spłaty zobowiązania.
Przedawnienie długu – jak je sprawdzić i jakie są jego skutki?
Aby upewnić się, że przedawnienie długo może nastąpić w konkretnym momencie, warto sprawdzić, czy istnieją przesłanki do zajścia takiej sytuacji. Kluczowa w tym przypadku jest weryfikacja terminu, kiedy dług stał się wymagalny. Od tej daty można liczyć okres przedawnienia długu.
Nawet jeśli wszystkie przesłanki do uznania przedawnienia długu zostały spełnione, potrzebne jest zebranie dokumentacji potwierdzającej zaistniałą sytuację. W przeciwnym razie nie będzie możliwości zaniechania spłaty zobowiązania.
Pierwszy krok to poinformowanie na piśmie instytucji finansowej lub urzędu publicznego o ty m, że zadłużenie uległo przedawnieniu. Wniosek może zostać rozpatrzony pozytywnie – wtedy sprawa jest prosta, a dług zostaje zapomniany. W przeciwnym razie sprawa może zostać skierowana do sądu i tam będzie mieć swój dalszy bieg.
Skutkiem przedawnienia zobowiązania finansowego jest brak konieczności spłaty dotychczasowych zobowiązań, które były zaległe. To dobra informacja dla pożyczko- i kredytobiorców, którzy mieli problemy ze spłatą zadłużeń. Po uznaniu przedawnienia wierzyciel nie ma prawa żądać uregulowania zadłużenia, ale tylko wtedy, kiedy sprawa przedawnienia nie została przekazana do rozpatrzenia przez sąd.
Przedawnione długi – co może zrobić wierzyciel?
Wielu dłużników w Polsce nie zdaje sobie sprawy z tego, że w praktyce może zastosować przepisy dotyczące przedawnienia długu. Skutkuje to najczęściej uregulowaniem zaległego zadłużenia, a wtedy nie ma możliwości odzyskania wpłaconych środków. Wierzyciel ma więc prawo zatrzymać pieniądze, nawet jeśli okres przedawnienia został już przekroczony.
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego instytucje finansowe nie mogą dochodzić swoich roszczeń, jeśli dług został przedawniony. Po ewentualnym odrzuceniu wniosku nałożonego przez sąd o nakaz zapłaty przedawnionego długu wierzyciel nie ma możliwości odzyskania środków od dłużnika – jedynie w drodze polubownych negocjacji.
Przedawnienie długu – najważniejsze informacje w pigułce
W kwestii przedawnienia długu warto mieć na uwadze, że instytucje finansowe i nie tylko mogą sprzedać dług zewnętrznej firmie windykacyjnej. To jednak nie zmienia biegu przedawnienia, w więc firma windykacyjna żądająca uregulowania długu musi liczyć się z tym, że dłużnik prawdopodobnie skorzysta z prawa do przedawnienia zobowiązania.
Przedawnione długi mogą też rzutować na historię kredytową w BIK. Informacje o braku spłaty zobowiązań finansowych zostaną zawsze odnotowane w rejestrach, a to rzutuje na możliwość zaciągnięcia kolejnych zobowiązań w przyszłości. Aby usunąć negatywny wpis o przedawnieniu długu, trzeba napisać wniosek do wierzyciela. Niestety ten nie ma obowiązku zgadzać się na usunięcie wpisu z rejestrów.
Podsumowując: celowe działania, które mają na celu opóźnienie spłaty zadłużenia, nigdy nie niosą ze sobą niczego dobrego. W praktyce to zupełnie nieopłacalne rozwiązanie dlatego nie należy korzystać z prawa do przedawnienia długu z pełną determinacją. Z takiego rozwiązania można skorzystać przede wszystkim wtedy, kiedy doszło do nieumyślnego powstania nieuregulowanego zadłużenia. Najlepiej jednak załatwić polubownie sprawę z wierzycielem i zamknąć zobowiązanie finansowe.